Od 21 sierpnia 2019 roku obowiązują nowe stawki kosztów sądowych w sprawach cywilnych. Wprowadziła je ustawa z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy – kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1469).

Nowe stawki mają zastosowanie do:

• spraw, które zostały wszczęte po 21 sierpnia 2019 roku;
• spraw, które zostały wszczęte przed 21 sierpnia 2019 roku i w dalszym ciągu są niezakończone, w odniesieniu do pism i wniosków podlegających opłacie, jeżeli zostały wniesione po tej dacie oraz wydatków, które powstały po tej dacie. 

Ile kosztuje założenie sprawy w sądzie?

Zainicjowanie postępowania sądowego wiąże się z kosztami. Opłacie podlegają w szczególności: pozew, powództwo wzajemne, apelacja, zażalenie, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapłaty, skarga kasacyjna, wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, skarga na orzeczenie referendarza, skarga na czynności komornika. To są najpopularniejsze pisma, które inicjują postępowanie przed sądem. Wspomniana nowelizacja wprowadziła nową dodatkową opłatę. Jest nią opłata od pisma rozszerzającego powództwo lub je zmieniającego, jeżeli powoduje to wzrost wartości przedmiotu sporu. 

Inną kategorię kosztów, z którymi możesz się liczyć stanowią wydatki m.in. na: wynagrodzenie biegłego, tłumacza, koszty ogłoszeń. Dotychczas  strona postępowania nie była zobowiązana do ponoszenia wydatków na doręczenie pism procesowych. W dalszym ciągu nie ponosisz w tym zakresie kosztów, z jednym wyjątkiem. Jesteś zobowiązany do pokrycia wydatków związanych z doręczeniem korespondencji za pośrednictwem komornika lub korespondencji wysłanej za granicę. 

Nowością jest również opłata w wysokości 100 zł od wniosku o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem. Co istotne, jeżeli po doręczeniu orzeczenia z uzasadnieniem złożysz środek zaskarżenia (np. apelację), to ta opłata zostanie zaliczona na poczet opłaty od środka zaskarżenia.

Jak uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych?

Jeżeli występujesz w sprawie jako osoba fizyczna, możesz starać się o zwolnienie od kosztów sądowych. W tym celu powinieneś złożyć oświadczenie, z którego będzie wynikać, że nie jesteś w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Nowelizacja rozszerzyła możliwość zwolnienia. W związku z tym możesz uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych, nie tylko, gdy poniesienie kosztów powoduje taki uszczerbek, ale również gdy może to Cię narazić na taki uszczerbek. Formularz oświadczenia możesz pobrać na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

Osoby prawne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą również być zwolnione od kosztów sądowych. Podmioty te powinny wykazać, że nie posiadają dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych. Dodatkowo na spółki prawa handlowego zostały nałożone dodatkowe wymagania. Obecnie spółki te powinny wykazać, że jej  wspólnicy lub akcjonariusze nie mają dostatecznych środków na zwiększenie majątku spółki lub udzielenie jej pożyczki.

Ile wynoszą koszty sądowe?

Poniżej zestawienie obowiązujących od 21 sierpnia 2019 roku stawek opłat sądowych i kancelaryjnych. W zestawieniu zostały uwzględnione koszty sądowe dotyczące najczęściej dokonywanych czynności. Dlatego jeżeli nie znajdziesz w nim sprawy, której szukasz szczegółowe stawki kosztów sądowych znajdziesz w ustawie o kosztach w sprawach cywilnych.